Συχνές Ερωτήσεις σχετικά με την Τροφική Δυσανεξία και το TrophoScan©

Συχνές Ερωτήσεις σχετικά με την Τροφική Δυσανεξία και το TrophoScan^©

1.                   Τι είναι η ανεπιθύμητη τροφική αντίδραση?

Ως ανεπιθύμητη τροφική αντίδραση ορίζεται οποιοδήποτε σύμπτωμα εμφανίζεται μετά τη λήψη της τροφής. Ένα σύμπτωμα μπορεί να είναι οποιαδήποτε αλλαγή στο πώς αισθανόμαστε ή λειτουργούμε και μπορεί να εκδηλωθεί για παράδειγμα, ως εξάνθημα, ως πόνος στις αρθρώσεις ή ως κόπωση.

Οι ανεπιθύμητες τροφικές αντιδράσεις ταξινομούνται σε δυο ομάδες: τοξικές και μη-τοξικές τροφικές αντιδράσεις. Η τοξική τροφική αντίδραση είναι αυτή που συχνά αναφέρεται ως τροφική δηλητηρίαση και οφείλεται στην παρουσία επιβλαβών  ουσιών μέσα στην τροφή. Οι μη-τοξικές τροφικές αντιδράσεις διαιρούνται σε δύο υπο-ομάδες: ανοσολογικής και μη-ανοσολογικής αιτιολογίας. Οι μη-ανοσολογικής αιτιολογίας τροφικές αντιδράσεις, περιλαμβάνουν ανεπιθύμητες ενέργειες από τα χημικά πρόσθετα των τροφών, από τις ουσίες εντός των τροφών με φαρμακολογική δράση και από τις δυσανεξίες εξαιτίας  της κληρονομικής έλλειψης ή δυσλειτουργίας ορισμένων ενζύμων, όπως για παράδειγμα η έλλειψη του ενζύμου λακτάση δημιουργεί τη δυσανεξία στη λακτόζη. Οι ανοσολογικής αιτιολογίας τροφικές αντιδράσεις έχει επικρατήσει να ονομάζονται τροφικές αλλεργίες ή τροφικές υπερευαισθησίες ή τροφικές δυσανεξίες.

Το TrophoScan^© αποτελεί με εργαστηριακή μέθοδο (ELISA) που έχει σχεδιασθεί και έχει αναπτυχθεί εξολοκλήρου από τη Διαγνωστική Αθηνών και που μετράει τις ανεπιθύμητες τροφικές αντιδράσεις ανοσολογικής αιτιολογίας με τη συμμετοχή των IgG αντισωμάτων.

2.                   Τι είναι οι τροφικές αλλεργίες?

Η τροφική αλλεργία είναι  μια ανεπιθύμητη τροφική αντίδραση στην οποία συμμετέχει κάποιος ανοσολογικός μηχανισμός. Οι ανοσολογικής αιτιολογίας τροφικές αντιδράσεις περιλαμβάνουν τη δημιουργία αντισωμάτων έναντι ορισμένων αντιγόνων προερχόμενων από τα τρόφιμα. Αυτές οι αντιδράσεις εξαρτώνται από την ευαισθησία του οργανισμού σε ορισμένες τροφές και στην οποία συμμετέχει η γενετική προδιάθεση και το γενικότερο επίπεδο υγείας του οργανισμού. Οι τροφικές αλλεργίες ταξινομούνται σε διαμεσολαβούμενες από τα IgE και σε μη-διαμεσολαβούμενες από τα IgE αντισώματα.

3.            Τι προάγει την ανάπτυξη τροφικής αλλεργίας?

Η υποκείμενη αιτιολογία για την ανάπτυξη τροφικής αλλεργίας ποικίλλει από άτομο σε άτομο. Πιθανές αιτίες περιλαμβάνουν την αντιγονική υπερφόρτιση, την  κακή πέψη και απορρόφηση, το στρες, τις διαταραχές στην εντερική χλωρίδα (δυσβίωση) και τις διαταραχές του ανοσοποιητικού συστήματος.

4.            Πως μπορώ να εξετασθώ για τις τροφικές αλλεργίες?

Χρειάζεται μόνο  λίγο αίμα που λαμβάνεται με μια απλή αιμοληψία. Η Διαγνωστική Αθηνών εφαρμόζει τη μεθοδολογία της ELISA για τον ποσοτικό προσδιορισμό των IgG αντισωμάτων και την ανοσοενζυμική τεχνική ImmunoCAP της Phadia (Thermo Scientific)  για τον προσδιορισμό των IgE αντισωμάτων. Η ELISA είναι το ακρωνύμιο για την Enzyme Linked ImmunoSorbent Assay (Ενζυμο-Συνδεδεμένη Ανοσοπροσροφητική Δοκιμασία), μια πολύ διαδεδομένη, αξιόπιστη και ευαίσθητη εργαστηριακή τεχνική.

Η εξέταση ELISA που εφαρμόζουμε στη Διαγνωστική Αθηνών περιλαμβάνει ένα (ή περισσότερα) «πιάτα» ELISA 96 φρεατίων, κάθε ένα από τα οποία είναι καλυμμένο με συγκεκριμένη ποσότητα κακαθαρμένων πρωτεϊνών απομονωμένες από τα αντίστοιχα τρόφιμα (αντιγόνο). Ο ορός του ασθενούς προστίθεται μέσα στα φρεάτια του «πιάτου» ELISA και στη συνέχεια μετράται η δέσμευση αντιγόνου – αντισώματος. Για τη μέτρηση της δέσμευσης αυτής χρησιμοποιείται ένα σύστημα ενζύμου – αντισώματος το οποίο αναγνωρίζει τα υπάρχοντα αντισώματα του ορού που έχουν δεσμευτεί πάνω στα αντιγόνα των τροφών (που βρίσκονται προσκολλημένα εντός των φρεατίων). Η δράση του ενζύμου γίνεται εμφανής με την αλλαγή του χρώματος και μετράται με τη χρήση ειδικών φωτομέτρων. Η ένταση του χρώματος μέσα στα φρεάτια είναι ανάλογη με τη συγκέντρωση συμπλεγμάτων αντισώματος – αντιγόνου τροφής.

Χρησιμοποιώντας τη μέθοδο της  ELISA και την παρόμοιας τεχνολογίας μέθοδο ImmunoCAP, στη Διαγνωστική Αθηνών ελέγχουμε τον ορό του ασθενούς για την παρουσία άμεσης ή αργοπορημένης τροφικής υπερευαισθησίας, δηλαδή μετράμε την παρουσία ειδικών ανοσοσφαιρινών Ε (αντισώματα IgE) και ανοσοσφαιρινών G (αντισώματα IgG), αντίστοιχα. Οι αλλεργικές αντιδράσεις στα τρόφιμα (και στα υπόλοιπα  αλλεργιογόνα όπως για παράδειγμα στα εισπνεόμενα αλλεργιογόνα), χαρακτηρίζονται από την αύξηση των ειδικών ανοσοσφαιρινών στον ορό του ασθενούς και την ενεργοποίηση των μηχανισμών φλεγμονής του ανοσοποιητικού συστήματος.

Διάφορες μελέτες δείχνουν ότι οι αλλεργικές τροφικές αντιδράσεις εμπλέκονται σε ένα μεγάλο αριθμό διαφορετικών προβλημάτων υγείας. Μη τη βοήθεια των εξετάσεων TrophoScan^© και ImmunoCAP^© παρέχουμε στον ασθενή δύο χρήσιμα εργαλεία με το οποία μπορεί να εκτιμήσει το βαθμό της υπερευαισθησίας του στα διάφορα τροφικά αλλεργιογόνα.

5.            Πρέπει να τρώω ή να αποφεύγω ορισμένες τροφές πριν από την εξέταση?

Όχι, είναι καλύτερα να διατηρήσετε τις διατροφικές σας συνήθειες, καταναλώνοντας ότι τρώτε συνήθως. Είναι αυτονόητο ότι θα πρέπει να αποφύγετε  οποιαδήποτε τροφή σας έχει προκαλέσει αναφυλαξία. Η κατανάλωση αυτών των τροφών μπορεί να αποβεί μοιραία.

Η αιμοληψία πρέπει να γίνει πριν τη λήψη του πρωινού.  Η λήψη νερού επιτρέπεται.

6.            Πρέπει να διακόψω τη φαρμακευτική μου αγωγή πριν την εξέταση?

Τα αντιφλεγμονώδη και τα ανοσοκατασταλτικά φάρμακα όπως η πρεδνιζόνη (κορτιζόνη) και η κυκλοσπορίνη αντίστοιχα, καταστέλλουν ή τροποποιούν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού συστήματος και μπορεί να επηρεάσουν το αποτέλεσμα της εξέτασης. Η διακοπή ή όχι αυτών των φαρμάκων πρέπει να γίνει σε συνεννόηση με τον θεράποντα ιατρό.

7.            Ποια είναι η διαφορά μεταξύ της IgE διαμεσολαβούμενης και της μη – IgE διαμεσολαβούμενης τροφικής αλλεργίας?

Η IgE διαμεσολαβούμενη τροφική αλλεργία περιλαμβάνει την παραγωγή IgE αντισωμάτων έναντι ορισμένων τροφικών αντιγόνων και συμβαίνει συνήθως αμέσως μετά την κατανάλωση της ύποπτης τροφής. Αυτού του τύποι οι αλλεργίες ονομάζονται και άμεσες επειδή τα συμπτώματα εμφανίζονται μέσα σε 2-3 ώρες μετά την κατανάλωση της αλλεργιογόνου τροφής. Η κλασική τροφική αλλεργία συμβαίνει όταν τα IgE αντισώματα που βρίσκονται πάνω σε ορισμένα κύτταρα του ανοσοποιητικού συστήματος (μαστοκύτταρα), αναγνωρίζουν και δεσμεύουν την αλλεργιογόνο τροφή.  Η δέσμευση αυτή προκαλεί την έκκριση ορισμένων ουσιών, κυρίως ισταμίνης αλλά και κάποιων άλλων, από τα μαστοκύτταρα. Οι ουσίες αυτές προκαλούν πολλά από τα συμπτώματα που εμφανίζονται στην τροφική αλλεργία όπως τις κράμπες στο στομάχι, τη διάρροια, τα δερματικά εξανθήματα, τα οιδήματα και την αναφυλαξία.

Η μη – IgE διαμεσολαβούμενη τροφική αλλεργία περιλαμβάνει την παραγωγή άλλου τύπου αντισωμάτων, εκτός των IgE, δηλαδή την παραγωγή κυρίως IgG αντισωμάτων. Τα συμπτώματα της τροφικής αλλεργίας από IgG αντισώματα (τροφική δυσανεξία) μπορούν να εμφανιστούν από ώρες μέχρι και μέρες μετά την κατανάλωση της ύποπτης τροφής, και ως εκ τούτου ονομάζονται και επιβραδυνομένου τύπου τροφικές αλλεργίες. Σε αυτές τις περιπτώσεις, τα IgG αντισώματα δεσμεύουν τα αντιγόνα των τροφών και σχηματίζουν συμπλέγματα αντισώματος – αντιγόνου, εντός της κυκλοφορίας του αίματος. Αυτά τα συμπλέγματα μπορεί να επικαθήσουν σε διάφορους ιστούς του οργανισμού και να εκκινήσουν έτσι τη διεργασία φλεγμονών.

8.            Τι είναι η τροφική αναφυλαξία?

Η αναφυλακτικού τύπου αντίδραση μετά την κατανάλωση ορισμένης τροφής, είναι μια απειλητική για τη ζωή κατάσταση που προκαλεί οίδημα και σπασμό των αεροφόρων οδών. Είναι μια IgE διαμεσολαβούμενη αντίδραση υπερευαισθησίας που συμβαίνει αμέσως μετά από την κατανάλωση της ένοχης τροφής. Η κατάσταση αυτή απαιτεί την άμεση λήψη ιατρικής βοήθειας.

9.            Ποια είναι τα πιο κοινά συμπτώματα και σημεία της τροφικής δυσανεξίας?

Από το Γαστρεντερικό Σύστημα:  έμετοι, δυσκοιλιότητα, διάρροια ή πολύ μαλακά κόπρανα, φουσκώματα και αέρια, κοιλιακοί πόνοι και κωλικοί, μείωση της όρεξης, δυσαπορρόφηση, παχυσαρκία, γαστρο-οισοφαγική παλινδρόμηση, γαστρίτιδα και γαστρικό έλκος

Από το Μυοσκελετικό Σύστημα: αρθραλγίες, μυαλγίες, τενοντίτιδες

Από το Αναπνευστικό Σύστημα: βήχας, χρόνια ρινίτιδα, άσθμα, βρογχίτιδα, ιγμορίτιδα

Από το Νευρικό Σύστημα: πονοκέφαλοι, ημικρανία, αϋπνία, ευερεθιστότητα, κυκλοθυμία, άγχος, κατάθλιψη, σύνδρομο διάσπασης προσοχής και υπερκινητικότητας

Από το Δέρμα και το Ανοσοποιητικό Σύστημα:  χρόνιες ή υποτροπιάζουσες λοιμώξεις,  χρόνια ακμή, έκζεμα, ατοπική δερματίτιδα, αλλεργική επιπεφυκίτιδα, επαναλαμβανόμενες λοιμώξεις αυτιού

Από Άλλα Συστήματα: υποτροπιάζουσες κυστίτιδες, υπογλυκαιμία, σακχαρώδης διαβήτης τύπου 2, υπέρταση, αρτηριοσκλήρωση, αναιμία, ηωσινοφιλία, κακή ανάπτυξη (για παιδιά και εφήβους), σύνδρομο χρόνιας κόπωσης

10.          Τι σημαίνουν τα αυξημένα επίπεδα των IgG αντισωμάτων έναντι ορισμένων τροφών στις απαντήσεις του TrophoScan^©?

Τα αυξημένα επίπεδα των IgG αντισωμάτων είναι ενδεικτικά μιας επιβραδυνομένου τύπου υπερευαισθησίας έναντι των τροφών που εξετάσθηκαν. Η υπερευαισθησία αυτή μπορεί να εκδηλώνεται με διάφορα συμπτώματα. Επειδή όμως τα συμπτώματα δεν εμφανίζονται αμέσως μετά την κατανάλωση του ύποπτου τροφίμου, ο εντοπισμός αυτών των συμπτωμάτων δεν είναι εύκολη υπόθεση. Γενικά, η εμφάνιση των συμπτωμάτων μπορεί να γίνει από 2 μέχρι 72 ώρες μετά την κατανάλωση της τροφής. Τα IgG αντισώματα έναντι των τροφικών αντιγόνων βρίσκονται στην κυκλοφορία του αίματος για περίπου 21 μέρες σε υψηλές συγκεντρώσεις, ενώ η υπολειπόμενη δράση τους μπορεί να διαρκέσει 2 – 3 μήνες.  Τα συμπτώματα ως εκ τούτου μπορεί να επιμείνουν από εβδομάδες μέχρι και μήνες μετά την αφαίρεση της τροφής από το διαιτολόγιο μας.

11.          Το TrophoScan^© έδειξε ότι έχω αυξημένα επίπεδα αντισωμάτων σε τρόφιμα που δεν έχω φάει ποτέ. Πώς γίνεται αυτό?

Πολλά από τα τρόφιμα που θεωρούμε ότι δεν τρώμε, τα καταναλώνουμε χωρίς να το γνωρίζουμε κρυμμένα μέσα σε επεξεργασμένες τροφές. Τις περισσότερες φορές οι εταιρείες παρασκευής των προϊόντων μπορεί να μην αναφέρουν όλα τα συστατικά ή τα αναφέρουν με ονόματα που ο καταναλωτής δεν είναι σε θέση να γνωρίζει  ή μπορεί να περιέχουν σε πολύ μικρές ποσότητες  προσμίξεις διαφορετικών τροφών (λόγω χρήσης ίδιων μηχανημάτων για παράδειγμα). Πόσοι από εμάς μπορεί να έχουν αντισώματα έναντι κρέατος αλόγου; Και πόσοι από αυτούς που έχουν αντισώματα έναντι κρέατος αλόγου έφαγαν εν γνώσει τους, κρέας αλόγου;

Άλλες φορές πάλι, είναι δυνατόν να υπάρχουν διασταυρούμενες αντιδράσεις υπερευαισθησίας. Για παράδειγμα, μια επιβραδυνομένου τύπου υπερευαισθησία στα αντιγόνα του λεμονιού, μπορεί να δείχνει ανάλογη υπερευαισθησία και σε άλλα τρόφιμα της ίδιας οικογένειας (στο παράδειγμα μας, στο πορτοκάλι ή το μανταρίνι). Μπορεί ακόμη να υπάρχει διασταυρούμενη αντίδραση και με αντισώματα  έναντι αντιγόνων εκτός τροφών. Για παράδειγμα, ασθενείς με αλλεργία στο φυσικό λατέξ μπορεί να έχουν διασταυρούμενη αντίδραση με αντιγόνα από την μπανάνα.

Κατά την εκτίμηση της τροφικής δυσανεξίας είναι σημαντικό να λαμβάνονται υπόψη και οι πιθανές διασταυρούμενες αντιδράσεις. Οι ανεπιθύμητες τροφικές δυσανεξίες και τα συμπτώματα μπορούν να συμβούν είτε όταν το ανοσοποιητικό σύστημα ανιχνεύει το υπεύθυνο αντιγόνο είτε όταν ανιχνεύει ένα παρόμοιο αντιγόνο.  Οι διασταυρούμενες αντιδράσεις είναι αρκετά συχνές στα φρούτα και στα λαχανικά.

12.          Το TrophoScan^© έδειξε ότι έχω αυξημένα επίπεδα αντισωμάτων έναντι της Γλουτένης. Αυτό σημαίνει ότι πάσχω από κοιλιοκάκη?

Η οριστική διάγνωση της κοιλιοκάκης τίθεται με τη βιοψία από το πάσχον έντερο και ορισμένες αιματολογικές εξετάσεις που επίσης γίνονται στη Διαγνωστική Αθηνών (Αντισώματα έναντι της Ιστικής Τρανσγλουταμινάσης, Αντισώματα έναντι του Ενδομυίου, Αντισώματα έναντι της Γλιαδίνης, Μοριακός έλεγχος για την παρουσία των αντιγόνων ιστοσυμβατότητας DQ8 & DQ2). Η παρουσία αντισωμάτων έναντι της γλουτένης ή και έναντι των δημητριακών (σιτάρι, κριθάρι, σίκαλη, βρώμη) δεν θέτουν τη διάγνωση της κοιλιοκάκης, όμως κατευθύνουν προς περεταίρω διερεύνηση.

13.          Πως χρησιμοποιώ τα αποτελέσματα του TrophoScan^©?

Μετά την εξέταση και την λήψη των αποτελεσμάτων του ελέγχου της τροφικής δυσανεξίας με το TrophoScan^©, δείτε προσεκτικά τα αποτελέσματα. Τα επόμενα βήματά σας θα πρέπει να αφορούν στο σχεδιασμό της διατροφής σας (συμβουλευτείτε τον γιατρό ή τον διαιτολόγο σας). Αφού σχεδιάσετε ένα πλάνο διατροφής, εφαρμόστε το και παρακολουθείστε την βελτίωση των συμπτωμάτων σας.

14.          Πόσο καιρό πρέπει να ακολουθήσω την ιδιαίτερη διατροφή μέχρι να δω βελτίωση στα συμπτώματά μου?

Λόγω του σχετικά μεγάλου χρόνου ημίσειας ζωής των αντισωμάτων IgG, για να γίνει εμφανής η βελτίωση των συμπτωμάτων μπορεί να χρειαστούν μέχρι και 3 μήνες.

Τροφική Δυσανεξία, Συχνές Ερωτήσεις

Δισφαινόλη Α και Τροφική Δυσανεξία

Η χημική έκθεση στην εμβρυική ζωή συνδέεται με τροφική δυσανεξία στους ενήλικες

Περισσότερο από το 20% του παγκόσμιου πληθυσμού υποφέρει από τροφική αλλεργία ή δυσανεξία. Ορισμένα στοιχεία δείχνουν ότι μπορεί να υπάρχει συσχέτιση αυτών των ανεπιθύμητων ενεργειών των τροφίμων, με παράγοντες περιβαλλοντικής προέλευσης. Γάλλοι ερευνητές έδειξαν ότι η περιγεννητική έκθεση σε χαμηλές δόσεις δισφαινόλης Α (ΒΡΑ), μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης τροφικής δυσανεξίας στην ενήλικη ζωή. Η δισφαινόλη Α (ΒΡΑ) έχει χρησιμοποιηθεί ευρέως στην παραγωγή πλαστικών καταναλωτικών αγαθών και γενικά θεωρείται ως χημική ουσία που μπορεί να προκαλέσει ενδοκρινικές διαταραχές. Χρησιμοποιώντας πειραματόζωα, η ερευνητική ομάδα παρατήρησε ότι η περιγεννητική έκθεση σε χαμηλές δόσεις δισφαινόλης προκάλεσε φλεγμονή του παχέος εντέρου με διήθηση από ουδετερόφιλα, αύξηση της παραγωγής ιντερφερόνης-γ  και μείωση της παραγωγής του παράγονταTGF-β, σε σχέση με την από του στόματος ανοχή και ανοσοποίηση σε διαιτητικά αντιγόνα. Οι συγγραφείς της μελέτης καταλήγουν ότι: «το ανοσοποιητικό σύστημα του νεογνού είναι ευαίσθητο σε χαμηλές δόσεις δισφαινόλης, γεγονός που προκαλεί τροφική δυσανεξία αργότερα στην ενήλικο ζωή».

Food intolerance at adulthood after perinatal exposure to the endocrine disruptor bisphenol A. Menard S, Guzylack-Piriou L, Leveque M, Braniste V, Lencina C, Naturel M, Moussa L, Sekkal S, Harkat C, Gaultier E, Theodorou V, Houdeau E. FASEB J. 2014 Aug 1.

http://athenslab.gr/article_info.php?cid=8&id=25

Καρνιτίνη. Πόσο χρήσιμη είναι?

Τι είναι η Καρνιτίνη;

Η καρνιτίνη, προέρχεται από αμινοξέα και βρίσκεται σχεδόν σε όλα τα κύτταρα του σώματος. Το όνομά της προέρχεται από τη λατινική λέξη carnus (σάρκα), επειδή απομονώθηκε αρχικά από το κρέας. Η καρνιτίνη είναι ένας γενικός όρος που αναφέρεται σε έναν αριθμό ουσιών οι οποίες περιλαμβάνουν την L-καρνιτίνη, την ακετυλο-L-καρνιτίνη και την προπιονυλο-L-καρνιτίνη.

Η καρνιτίνη παίζει κρίσιμο ρόλο στην παραγωγή ενέργειας. Μεταφέρει τα λιπαρά οξέα μακράς αλύσου στα μιτοχόνδρια, ώστε να μπορέσουν να οξειδωθούν και να παράγουν ενέργεια. Μεταφέρει επίσης τις τοξικές ενώσεις που δημιουργούνται μέσα στα μιτοχόνδρια, έξω από αυτά τα κυτταρικά οργανίδια, για να αποτρέψει τη συσσώρευση τους. Με δεδομένες αυτές τις βασικές λειτουργίες, η καρνιτίνη συγκεντρώνεται σε ιστούς όπως τους σκελετικούς μύες και τον καρδιακό μυ που χρησιμοποιούν τα λιπαρά οξέα ως διαιτητική «καύσιμη ύλη».

Το σώμα δημιουργεί αρκετή καρνιτίνη για να καλύψει τις ανάγκες του, στους περισσότερους ανθρώπους. Για γενετικούς ή ιατρικούς λόγους, ορισμένα άτομα (όπως τα πρόωρα βρέφη) δεν μπορούν να δημιουργήσουν αρκετή, κάνοντας έτσι την  καρνιτίνη, υπό όρους, ένα απαραίτητο θρεπτικό συστατικό.

Ποια είναι η συνιστώμενη πρόσληψη καρνιτίνης;

Υγιή παιδιά και ενήλικες δεν χρειάζεται να λαμβάνουν καρνιτίνη από τα τρόφιμα ή τα συμπληρώματα, καθώς το συκώτι και οι νεφροί παράγουν επαρκείς ποσότητες από τα αμινοξέα λυσίνη και μεθιονίνη, έτσι ώστε να ανταποκριθούν στις καθημερινές ανάγκες.

Ποιες τροφές παρέχουν καρνιτίνη;

Ζωικά προϊόντα όπως το κρέας, τα ψάρια, τα πουλερικά και το γάλα είναι οι καλύτερες πηγές. Σε γενικές γραμμές, όσο πιο κόκκινο είναι το κρέας, τόσο υψηλότερη περιεκτικότητα σε καρνιτίνη έχει. Η περιεκτικότητα σε καρνιτίνη στα διάφορα τρόφιμα παρατίθεται στον Πίνακα 1.

Πίνακας 1. Περιεκτικότητα ορισμένων τροφίμων σε καρνιτίνη

Τρόφιμο	Περιεκτικότητα (mg)
Μπριζόλα μοσχαρίσια, μαγειρευμένη (120 γρ)	56 – 162
Κιμάς μοσχαρίσιος, μαγειρευμένος (120 γρ)	87 – 99
Γάλα πλήρες (1 φλιτζάνι)	8
Μπακαλιάρος, μαγειρευμένος (120 γρ)	4 - 7
Στήθος κοτόπουλου, μαγειρευμένο (120 γρ)	3 – 5
Παγωτό (1/2 φλιτζάνι)	3
Τυρί cheddar (60 γρ)	2
Ψωμί ολικής αλέσεως(2 φέτες)	0.2
Σπαράγγια , μαγειρευμένα (1/2 φλιτζάνι)	0.1

Η καρνιτίνη εμφανίζεται σε δύο μορφές, που είναι γνωστή ως D και L, τα οποία είναι κατοπτρικά είδωλα (ισομερή) η μία της άλλης. Μόνο η L-καρνιτίνη είναι δραστική για τον οργανισμό και είναι η μορφή που βρίσκεται στα τρόφιμα.

Απορρόφηση και μεταβολισμός της καρνιτίνης

Οι ενήλικες που τρώνε μικτές δίαιτες που περιλαμβάνουν κόκκινο κρέας και άλλα προϊόντα ζωικής προέλευσης, λαμβάνουν περίπου 60-180 mg καρνιτίνης ανά ημέρα. Οι αυστηρά φυτοφάγοι (Vegans) λαμβάνουν σημαντικά λιγότερες ποσότητες (περίπου 10-12 mg), δεδομένου ότι αποφεύγουν τα τρόφιμα ζωικής προέλευσης. Το μεγαλύτερο μέρος (54 - 86%) της διατροφικής καρνιτίνης απορροφάται στο λεπτό έντερο και εισέρχεται στην κυκλοφορία του αίματος. Οι νεφροί διατηρούν αποτελεσματικά την καρνιτίνη, έτσι ώστε ακόμη και μια κακή διατροφή όσον αφορά την καρνιτίνη, έχει μικρή επίπτωση στη συνολική περιεκτικότητα του σώματος σε καρνιτίνη. Αντί να μεταβολιστεί, η περίσσεια καρνιτίνης απεκκρίνεται στα ούρα μέσω των νεφρών, έτσι όπως απαιτείται ώστε να διατηρηθεί σταθερή η συγκέντρωση της στο αίμα.

Πότε μπορεί να συμβεί ανεπάρκεια L-καρνιτίνης;

Υπάρχουν δύο τύποι ανεπάρκειας καρνιτίνης. Η πρωτοπαθής ανεπάρκεια καρνιτίνης που είναι μια γενετική διαταραχή του κυτταρικού συστήματος μεταφοράς της καρνιτίνης και που εκδηλώνεται συνήθως στην ηλικία των πέντε ετών με συμπτώματα καρδιομυοπάθειας, αδυναμία των σκελετικών μυών και υπογλυκαιμία. Η δευτεροπαθείς ανεπάρκειες της καρνιτίνης μπορεί να συμβούν εξαιτίας ορισμένων διαταραχών (όπως η χρόνια νεφρική ανεπάρκεια) ή κάτω από ειδικές συνθήκες (όπως η χρήση ορισμένων αντιβιοτικών) που μειώνουν την απορρόφηση της καρνιτίνης ή αυξάνουν την απέκκριση της. Όλοι συμφωνούν σχετικά με την αξία της καρνιτίνης ως συνταγογραφούμενο προϊόν για την αντιμετώπιση αυτών των ελλείψεων.

Ποιες είναι τα δεδομένα σχετικά με την καρνιτίνη;

Η καρνιτίνη έχει μελετηθεί εκτενώς γιατί κατέχει σημαντική θέση στην παραγωγή ενέργειας στον οργανισμό και ακόμη είναι ένα καλά ανεκτή και γενικά ασφαλής ως θεραπευτικός παράγοντας. Οι ερευνητές προτιμούν να χρησιμοποιούν την ακετυλ-L-καρνιτίνη σε ερευνητικές μελέτες επειδή απορροφάται καλύτερα από το λεπτό έντερο από ότι η L-καρνιτίνη και διασχίζει πιο αποτελεσματικά τον φραγμό αίματος-εγκεφάλου (δηλαδή, περνάει στο κεντρικό νευρικό σύστημα).

Αθλητική απόδοση

Μερικοί αθλητές λαμβάνουν καρνιτίνη για να βελτιώσουν τις επιδόσεις τους. Ωστόσο, είκοσι χρόνια έρευνας δεν έχουν βρει ισχυρές ενδείξεις ότι τα συμπληρώματα καρνιτίνης μπορεί να βελτιώσουν την άσκηση ή τη σωματική απόδοση σε υγιείς εθελοντές, σε δόσεις που κυμαίνονται από 2-6 γραμμάρια / ημέρα για 1-28 ημέρες. (Η συνολική περιεκτικότητα του σώματος σε καρνιτίνη είναι περίπου 20 γραμμάρια, για έναν άνθρωπο που ζυγίζει 75 κιλά, σχεδόν ολόκληρη η ποσότητα ευρισκόμενη στους σκελετικούς μύες). Για παράδειγμα, τα συμπληρώματα καρνιτίνης δεν φαίνεται να αυξάνουν τη χρήση του οξυγόνου από τον οργανισμό ή να βελτιώνουν τη μεταβολική κατάσταση κατά την άσκηση, ούτε αυξάνουν κατ 'ανάγκη το ποσό της καρνιτίνης στους μύες.

Γήρανση

Η μείωση της λειτουργίας των μιτοχονδρίων πιστεύεται ότι συμβάλλει στη διαδικασία της γήρανσης. Η καρνιτίνη μπορεί να εμπλέκεται, διότι η συγκέντρωση στους ιστούς μειώνεται με την πάροδο ηλικία και ως εκ τούτου μειώνεται και η ακεραιότητα της μιτοχονδριακής μεμβράνης. Μελέτες σε ηλικιωμένα πειραματόζωα έδειξαν ότι η συμπλήρωση με υψηλές δόσεις ακετυλο-L-καρνιτίνης και α-λιποϊκό οξύ (ένα αντιοξειδωτικό) μπορεί να μειώσει την μιτοχονδριακή αποδόμηση. Τα πειραματόζωα βελτίωσαν επίσης την κινητικότητα τους και τις επιδόσεις τους σε διεργασίες που απαιτούσαν μνήμη. Προς το παρόν, δεν υπάρχουν αντίστοιχες μελέτες αυτού του είδους σε ανθρώπους. Ωστόσο, σε άλλες μελέτες ελεγχόμενες με εικονικό φάρμακο, έδειξαν ότι τα συμπληρώματα της ακετυλο-L-καρνιτίνη μπορεί να βελτιώσουν τις νοητικές λειτουργίες σε ηλικιωμένα άτομα με ήπια νοητική εξασθένηση και νόσο Αλτσχάιμερ. Σε αυτές τις μελέτες, οι ασθενείς έλαβαν 1.5 - 3.0 γραμμάρια / ημέρα ακετυλο-L-καρνιτίνη για 3 - 12 μήνες.

Καρδιαγγειακό σύστημα και περιφερική αρτηριακή νόσος

Αρκετές μελέτες έχουν εξετάσει την αποτελεσματικότητα των συμπληρωμάτων καρνιτίνης στην καρδιακή ισχαιμία (περιορισμός της ροής του αίματος προς την καρδιά) και στην περιφερική αρτηριακή νόσο (της οποίας το πιο σημαντικό σύμπτωμα είναι κακή κυκλοφορία στα πόδια, μια κατάσταση γνωστή ως διαλείπουσα χωλότητα). Επειδή τα επίπεδα της καρνιτίνης είναι χαμηλά στον πάσχοντα καρδιακό μυ, η λήψη συμπληρωμάτων καρνιτίνης θα μπορούσε να εξουδετερώσει τις τοξικές επιδράσεις των ελεύθερων λιπαρών οξέων και τη βελτίωση του μεταβολισμού των υδατανθράκων. Σε βραχυχρόνιες μελέτες, η καρνιτίνη δείχθηκε ότι έχει αντι-ισχαιμικές ιδιότητες όταν χορηγείται είτε από το στόμα είτε παρεντερικά. Η θεραπεία με L-καρνιτίνη σε ασθενείς που πάσχουν από οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου μειώνει τη θνησιμότητα από κάθε αιτία κατά 27%, τις κοιλιακές αρρυθμίες κατά 65%, και τη στηθάγχη κατά 40% σε σχέση με μια περίοδο παρακολούθησης δύο μηνών, αλλά δεν μειώνει τον κίνδυνο της καρδιακής ανεπάρκειας ή της επανάληψης του εμφράγματος του μυοκαρδίου.

Η χωλότητα είναι αποτέλεσμα της ανεπαρκούς παροχής αίματος πλούσιου σε οξυγόνου στα πόδια, γεγονός που οδηγεί στη συσσώρευση της ακετυλοκαρνιτίνης στους μύες εξαιτίας της ανεπαρκούς χρησιμοποίησης της. Οι ασθενείς με περιφερική αρτηριακή νόσο οι οποίοι αναπτύσσουν χωλότητα, έχουν σημαντικά προβλήματα και δυσκολία στο περπάτημα, ακόμη και σε μικρές αποστάσεις και με μικρή ταχύτητα. Μελέτες δείχνουν ότι η καρνιτίνη μπορεί να βελτιώσει την απόδοση των σκελετικών μυών στα πόδια. Σε μία κλινική δοκιμή, η συμπλήρωση με L-καρνιτίνη (με τη μορφή της προπιονυλο-L-καρνιτίνης, 2 g / ημέρα για 12 μήνες) σε ασθενείς με μέτριου έως σοβαρού βαθμού χωλότητα, βελτίωσε σημαντικά την μέγιστη απόσταση βαδίσματος και βελτίωσε την ποιότητα της ζωής, σε σύγκριση με ασθενείς που έλαβαν εικονικό φάρμακο. Σε άλλη παρόμοια μελέτη, η ίδια ημερήσια δόση και μορφή καρνιτίνης, χορηγούμενη για 6 μήνες σε ασθενείς με χωλότητα, βελτίωσε σημαντικά την απόσταση και την ταχύτητα, μείωσε τον σωματικό πόνο, ενδυνάμωσε τη σωματική λειτουργία και βελτίωσε τη συνολική κατάσταση υγείας, σε σύγκριση με τους ασθενείς στην ομάδα ελέγχου. Συμπερασματικά, η προπιονυλ-L-καρνιτίνη αυξάνει σημαντικά την απόσταση που μπορούν να διανύσουν με τα πόδια, ασθενείς με χωλότητα.

Τα ευρήματα αυτά δείχνουν ότι η L-καρνιτίνη, όταν χορηγείται για έως 1 χρόνο, μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα επί του καρδιαγγειακού συστήματος σε ορισμένες καταστάσεις. Άλλες έρευνες ωστόσο, θέτουν ορισμένους προβληματισμούς σχετικά με τις καρδιαγγειακές επιδράσεις της χρόνιας έκθεσης σε καρνιτίνη. Σε μια πρόσφατη μελέτη (2013) που περιελάμβανε τόσο πειραματόζωα όσο και ανθρώπους, διαπιστώθηκε ότι η L-καρνιτίνη μεταβολίζεται από τα μικρόβια της εντερικής χλωρίδας προς οξείδιο της τριμεθυλαμίνης (ΤΜΑΟ), μιας προ-αθηρογόνου ουσίας, σχετιζόμενης με αυξημένο κίνδυνο καρδιαγγειακής νόσου. Λόγω των διαφορών στην εντερική βακτηριακή σύνθεση, οι παμφάγοι συμμετέχοντες στη μελέτη παρήγαγαν περισσότερη TMAO από τους αυστηρά χορτοφάγους και χορτοφάγους μετά την κατανάλωση L- καρνιτίνης. Στη μελέτη διαπιστώθηκε επίσης δοσοεξαρτώμενη συσχέτιση μεταξύ της συγκέντρωσης της L-καρνιτίνης στο πλάσμα και του κινδύνου ανάπτυξης στεφανιαίας νόσου, της νόσου των περιφερικών αγγείων και συνολικά της καρδιαγγειακής νόσου, αλλά μόνο όταν υπήρχαν ταυτόχρονα υψηλά επίπεδα ΤΜΑΟ. Οι ερευνητές σημειώνουν ότι τα ευρήματα αυτά θα μπορούσαν εν μέρει να εξηγήσουν τη σύνδεση μεταξύ της υψηλής κατανάλωσης κόκκινου κρέατος (μια πλούσια πηγή καρνιτίνης) και του αυξημένου κινδύνου καρδιαγγειακής νόσου. Προφανώς, απαιτούνται περισσότερες μελέτες για να κατανοήσουμε πλήρως τις επιπτώσεις της καρνιτίνης στην υγεία του καρδιαγγειακού συστήματος.

Καρκίνος

Η κόπωση που προκύπτει μετά από χημειοθεραπεία ή θεραπεία ακτινοβολίας και η κακή διατροφική κατάσταση είναι συνηθισμένα φαινόμενα σε ασθενείς με καρκίνο. Μπορεί επίσης να έχουν ανεπάρκεια σε καρνιτίνη. Σε μία μελέτη, η θεραπεία με συμπληρώματα καρνιτίνης (4 γραμμάρια / ημέρα για μία εβδομάδα) βελτίωσε την κόπωση στους περισσότερους ασθενείς που υπέστησαν χημειοθεραπεία και αποκατέστησε τα επίπεδα καρνιτίνης στο αίμα. Σε μια άλλη μελέτη, ασθενείς με καρκίνο τελικού σταδίου που έλαβαν καρνιτίνη (δόσεις που κυμαίνονταν από 250 mg έως 3 γραμμάρια / ημέρα), εμφάνισαν λιγότερη κόπωση, βελτιωμένη διάθεση και καλύτερη ποιότητα ύπνου. Και στις δύο μελέτες, τα περισσότερα άτομα είχαν ανεπάρκεια καρνιτίνης πριν από τη λήψη των συμπληρωμάτων.

Διαβήτης τύπου 2

Η αντίσταση στην ινσουλίνη, η οποία διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη του διαβήτη τύπου 2, μπορεί να σχετίζεται με μια διαταραχή στην οξείδωση των λιπαρών οξέων στους μύες. Αυτό θέτει το ερώτημα του κατά πόσο η μιτοχονδριακή δυσλειτουργία θα μπορούσε να είναι ένας παράγοντας για την ανάπτυξη της νόσου. Η αυξημένη αποθήκευση λίπους στους ιστούς έχει γίνει πλέον δείκτης για την αντίσταση στην ινσουλίνη. Πρώιμες μελέτες υποδείκνυαν ότι η συμπλήρωση με L-καρνιτίνη ενδοφλεβίως, μπορούσε να βελτιώσει την ευαισθησία στην ινσουλίνη σε διαβητικούς, μειώνοντας τα επίπεδα λίπους των μυών και μπορούσε να μειώσει τα επίπεδα της γλυκόζης στο αίμα, αυξάνοντας την οξείδωση της στα κύτταρα. Σε μια πρόσφατη μελέτη με ασθενείς με διαβήτη τύπου 1 ή τύπου 2, βρέθηκε ότι η θεραπεία με ακετυλο-L-καρνιτίνη (3 γραμμάρια / ημέρα από το στόμα) για ένα έτος, ανακούφισε σημαντικά τους πόνους και βελτίωσε την αντίληψη των κραδασμών στους ασθενείς με διαβητική νευροπάθεια. Η θεραπεία ήταν πιο αποτελεσματική σε άτομα με διαβήτη τύπου 2.

HIV και AIDS

Ο ιός HIV προκαλεί μείωση του αριθμού των λεμφοκυττάρων (ενός τύπου λευκών αιμοσφαιρίων), καταλήγοντας στο σύνδρομο της επίκτητης ανοσοανεπάρκειας (AIDS). Ασθενείς μολυσμένοι με τον ιό HIV, συχνά συσσωρεύουν λίπος σε ορισμένες περιοχές του σώματος και χάνουν λίπος από άλλες ενώ έχουν και υψηλά επίπεδα λιπιδίων στο αίμα (υπερλιπιδαιμία) και αντίσταση στην ινσουλίνη, κατάσταση που συνολικά αποτελεί το σύνδρομο λιποδυστροφίας. Αυτό το σύνδρομο μπορεί να αντιπροσωπεύει μια μιτοχονδριακή τοξικότητα που επιφέρου η μόλυνση με τον HIV καθώς και τα αντιρετροϊκά φάρμακα που χρησιμοποιούνται για την θεραπεία και μπορεί να δημιουργούν ανεπάρκεια της καρνιτίνης που περιορίζει το μιτοχονδριακό μεταβολισμό του λίπους. Οι μοριακοί μηχανισμοί με τους οποίους συμβαίνουν αυτά τα γεγονότα είναι ελάχιστα κατανοητοί. Προκαταρκτικές έρευνες δείχνουν ότι η συμπλήρωση με καρνιτίνη ενδοφλέβια και από του στόματος (σε δόσεις από 2-6 γραμμάρια / ημέρα για εβδομάδες ή μήνες) σε άτομα μολυσμένα τον ιό HIV, μπορεί να επιβραδύνουν το θάνατο των λεμφοκυττάρων (γεγονός το οποίο με τη σειρά του μπορεί να επιβραδύνει την εξέλιξη της HIV λοίμωξης), να μειώσει τη νευροπάθεια και να βελτιώσει τα επίπεδα των λιπιδίων στο αίμα.

Νεφρική νόσος τελικού σταδίου και αιμοκάθαρση

Η ομοιόστασης της καρνιτίνης (η ισορροπία της μέσα στο σώμα) σε άτομα με νεφρικές παθήσεις, μπορεί να επηρεασθεί σημαντικά από διάφορους παράγοντες, κυρίως από την ελαττωμένη σύνθεση και την αυξημένη αποβολή της από τους νεφρούς καθώς και τη μειωμένη πρόσληψη από τα τρόφιμα που οφείλεται στην κακή όρεξη και στην κατανάλωση λιγότερων ζωικών προϊόντων. Πολλοί ασθενείς με νεφρική νόσο τελικού σταδίου, ιδιαίτερα εκείνοι που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση, έχουν ανεπάρκεια καρνιτίνης. Τα επίπεδα της καρνιτίνης στο αίμα και τα αποθέματα της στους μύες είναι χαμηλά, γεγονός που μπορεί να συμβάλει στην αναιμία, στη μυϊκή αδυναμία, στην κόπωση, διαταραγμένα επίπεδα λιπιδίων του αίματος και στις καρδιακές διαταραχές. Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι οι υψηλές δόσεις συμπληρωμάτων καρνιτίνης (συχνά με ένεση) σε ασθενείς που υποβάλλονται σε αιμοκάθαρση, μπορεί να διορθώσει μερικά ή και όλα από αυτά τα συμπτώματα.

Ανδρική υπογονιμότητα

Η περιεκτικότητα του σπερματικού πλάσματος σε καρνιτίνη είναι άμεσα συνδεδεμένη με τη συγκέντρωση και την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων, υποδηλώνοντας ότι η καρνιτίνη μπορεί να έχει αξία στην θεραπεία της ανδρικής υπογονιμότητα. Αρκετές μελέτες υποδεικνύουν ότι τα συμπληρώματα καρνιτίνης (2-3 γραμμάρια / ημέρα για 3-4 μήνες) μπορεί να βελτιώσουν την ποιότητα του σπέρματος, ενώ σε μια τυχαιοποιημένη διπλή-τυφλή μελέτη, διαπιστώθηκε ότι 2 γραμμάρια / ημέρα καρνιτίνης λαμβανομένης για 2 μήνες από 100 υπογόνιμους άνδρες, είχε σαν αποτέλεσμα την αύξηση τόσο της συγκέντρωσης όσο και της κινητικότητας των σπερματοζωαρίων τους. Τα αναφερόμενα οφέλη μπορεί να σχετίζονται με την αυξημένη οξείδωση των λιπαρών οξέων στα μιτοχόνδρια (παρέχοντας περισσότερη ενέργεια στα σπερματοζωάρια) καθώς και την ελάττωση των κυτταρικών θανάτων στους όρχεις. Ωστόσο, απαιτούνται μεγαλύτερες και καλύτερα σχεδιασμένες μελέτες για την αξιολόγηση της καρνιτίνης σαν θεραπεία υπογονιμότητας.

Υπάρχουν κίνδυνοι για την υγεία από την υπερβολική καρνιτίνη;

Σε δόσεις περίπου 3 g / ημέρα, τα συμπληρώματα καρνιτίνης μπορεί να προκαλέσουν ναυτία, εμετό, κοιλιακές κράμπες, διάρροια και οσμή σώματος «σαν από ψάρι». Πιο σπάνιες παρενέργειες περιλαμβάνουν μυϊκή αδυναμία σε ουραιμικούς ασθενείς και σπασμούς σε ασθενείς με επιληπτικές διαταραχές.

Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι τα βακτήρια της εντερικής χλωρίδας μεταβολίζουν την καρνιτίνη για να σχηματίσουν μια ουσία που ονομάζεται ΤΜΑΟ και που μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακής νόσου. Αυτή η δράση φαίνεται να είναι πιο έντονη σε ανθρώπους που καταναλώνουν κρέας από ότι σε αυστηρά χορτοφάγους (Vegans) και χορτοφάγους. Οι επιπτώσεις αυτών των ευρημάτων δεν είναι απόλυτα κατανοητές και απαιτούν περισσότερη έρευνα.

Καρνιτίνη και φαρμακευτικές αλληλεπιδράσεις

Η καρνιτίνη αλληλεπιδρά με ορισμένα αντιβιοτικά όπως η πιβαμπικιλλίνη που χρησιμοποιούνται στην μακροχρόνια πρόληψη των λοιμώξεων της ουροφόρου οδού. Χρόνια χορήγηση των αντιβιοτικών αυτών αυξάνει την έκκριση της πιβαλοϋλ-καρνιτίνης, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε εξάντληση της καρνιτίνης. Ωστόσο, ενώ τα επίπεδα καρνιτίνης στους ιστούς μπορεί να γίνουν αρκετά χαμηλά ώστε να περιοριστεί η οξείδωση των λιπαρών οξέων, δεν υπάρχουν περιπτώσεις νόσου που να οφείλονται σε αυτού του είδους την ανεπάρκεια. Οι συγκεντρώσεις καρνιτίνης στο αίμα μπορεί να μειωθούν σε παιδιά που λαμβάνουν θεραπεία με φαινοβαρβιτάλη, βαλπροϊκό οξύ, φαινυτοΐνη ή καρβαμαζεπίνη, αλλά δεν υπάρχουν κλινικές συνέπειες.

Συμπληρώματα ως πηγές της καρνιτίνης

Η L-καρνιτίνη, η ακετυλο-L-καρνιτίνη και η προπιονυλο-L-καρνιτίνη είναι διαθέσιμες ως συμπληρώματα διατροφής. Η καρνιτίνη συχνά προωθείται ως βοήθημα για την απώλεια βάρους, τη βελτίωση των επιδόσεων κατά τη σωματική άσκηση και για να ενισχύσει την αίσθηση της ευεξίας (well-being). Χρησιμοποιείται επίσης ως φάρμακο (εγκεκριμένο από το FDA) για τη θεραπεία πρωτοπαθών και ορισμένων δευτεροπαθών συνδρόμων ανεπάρκειας καρνιτίνης.

http://athenslab.gr/article_info.php?cid=7&id=23

Λοιμώξεις και ανδρική υπογονιμότητα

Παρουσία αερόβιων μικροοργανισμών και επίδρασή τους στις βασικές παραμέτρους του σπέρματος σε υπογόνιμους άνδρες.

Οι λοιμώξεις του ουροποιογεννητικού συστήματος στους άνδρες είναι ένας πολύ σημαντικός αιτιολογικός παράγοντας υπογονιμότητας. Σε μια πρόσφατη προοπτική μελέτη, εξετάστηκαν 72 ασθενείς με παθολογικές παραμέτρους σπέρματος. Η ανάλυση του σπέρματος πραγματοποιήθηκε σύμφωνα με τις οδηγίες του ΠΟΥ ενώ ταυτόχρονα έγινε  μικροβιολογικός έλεγχος με αερόβια καλλιέργεια βακτηριδίων, έλεγχος για παρουσία αντιγόνου χλαμυδίων, καλλιέργεια για Candida και ειδικές καλλιέργεις για ουρεόπλασμα και μυκόπλασμα. Συνολικά, το 70% των δειγμάτων σπέρματος ήταν θετικά για τουλάχιστον έναν μικροοργανισμό. Το Ουρεόπλασμα ήταν ο πιο κοινός μικροοργανισμός και βρέθηκε στο 33% των δειγμάτων σπέρματος των υπογόνιμων ασθενών. Οι αμέσως επόμενοι πιο κοινοί μικροοργανισμοί ήταν ο Enterococcus faecalis (Εντερόκοκκος) (12.5%) και η Escherichia coli (Κολοβακτηρίδιο) (12.5%), ακολουθούμενα από τον Staphylococcus aureus (Σταφυλόκοκκος) (7%), τα Chlamydia trachomatis (Χλαμύδια) (7%) και τον μύκητα Candida sp. (5.6%). Όμως τελικά δεν βρέθηκε κάποια στατιστικά σημαντική συσχέτιση μεταξύ της παρουσίας των αερόβιων μικροοργανισμών στο σπέρμα και των βασικών παραμέτρων του σπέρματος δηλαδή του όγκου και του pH, της συγκέντρωσης, του συνολικού αριθμού, της κινητικότητας, της ζωτικότητας και της μορφολογίας των σπερματοζωαρίων.

Presence of aerobic micro-organisms and their influence on basic semen parameters in infertile men. Filipiak E, Marchlewska K, Oszukowska E, Walczak-Jedrzejowska R, Swierczynska-Cieplucha A, Kula K, Slowikowska-Hilczer J. Andrologia. 2014 Sep 11

http://athenslab.gr/article_info.php?cid=5&id=21

Μελατονίνη και Υπογονιμότητα

Η μελατονίνη μεταβάλλει το γλυκολυτικό προφίλ των κυττάρων Sertoli: επιπτώσεις για την ανδρική γονιμότητα.

Η μελατονίνη συνεργάζεται με την ινσουλίνη στην ρύθμιση της ομοιόστασης της γλυκόζης. Εντός των όρχεων, ο μεταβολισμός της γλυκόζης στα σωματικά κύτταρα Sertoli είναι ζωτικής σημασίας για τη σπερματογένεση. Επειδή οι επιπτώσεις της μελατονίνης στην ανδρική αναπαραγωγική φυσιολογία παραμένουν σε μεγάλο βαθμό άγνωστες, οι ερευνητές υπέθεσαν ότι η μελατονίνη μπορεί να επηρεάσει τη σπερματογένεση διαμορφώνοντας μεταβολισμό των κυττάρων Sertoli, αλληλεπιδρώντας με την ινσουλίνη. Τα ευρήματα των ερευνητών (σε πειραματόζωα) έδειξαν ότι η μελατονίνη πράγματι ρυθμίζει τον μεταβολισμό των κυττάρων Sertoli και ως εκ τούτου, μπορεί να επηρεάσει τη σπερματογένεση. Από τη στιγμή που το γαλακτικό οξύ που παράγεται από τα κύτταρα Sertoli παρέχει διατροφική υποστήριξη και έχει επίσης δράση έναντι της απόπτωσης (δηλαδή, του προγραμματισμένου κυτταρικού θανάτου) στα αναπτυσσόμενα σπερματοκύτταρα, η χορήγηση συμπληρωμάτων μελατονίνης μπορεί να αποτελεί μια αποτελεσματική θεραπεία για τους διαβητικούς ασθενείς που αντιμετωπίζουν προβλήματα υπογονιμότητας.

Melatonin alters the glycolytic profile of Sertoli cells: implications for male fertility. Rocha CS, Martins AD, Rato L, Silva BM, Oliveira PF, Alves MG, Mol Hum Reprod. 2014 Sep 9. 

http://athenslab.gr/article_info.php?cid=5&id=20

•Αλάτι και υγεία της καρδιάς

Η αυξημένη κατανάλωση αλατιού από τους διαβητικούς, βάζει την υγεία της καρδιάς σε κίνδυνο

Οι κλινικές κατευθυντήριες οδηγίες συνιστούν ότι τα άτομα με διαβήτη τύπου 2 πρέπει να έχουν μειωμένη διατροφική πρόσληψη νατρίου. Ερευνητές από το Πανεπιστήμιο της Niigata Prefecture (Ιαπωνία) εξέτασαν το ρόλο μεταξύ της διατροφικής πρόσληψης νατρίου σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 και της συχνότητας των επιπλοκών της νόσου τους. Στη μελέτη συμμετείχαν άτομα ηλικίας 40 έως 70 ετών που είχαν διαγνωστεί με διαβήτη. Οι ερευνητές παρακολούθησαν τις καρδιαγγειακές επιπλοκές σε μια περίοδο παρακολούθησης οκτώ ετών. Η ανάλυση των δεδομένων αποκάλυψε ότι οι ασθενείς που κατανάλωναν κατά μέσο όρο 5.9 γραμμάρια νατρίου ημερησίως είχαν το διπλάσιο κίνδυνο ανάπτυξης καρδιαγγειακής νόσου, σε σύγκριση με εκείνους που έτρωγαν κατά μέσο όρο 2.8 γραμμάρια νατρίου ημερησίως. Επιπλέον, οι επιπτώσεις της διατροφής υψηλής σε νάτριο εμφάνισε να επιδεινώνει τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα. Οι συγγραφείς κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι: «η υψηλή διαιτητική πρόσληψη νατρίου σχετίζεται με αυξημένη επίπτωση καρδιαγγειακών νοσημάτων σε ασθενείς με διαβήτη τύπου 2 και ότι υπάρχει μία συνεργική δράση μεταξύ των τιμών της γλυκοζυλιωμένης αιμοσφαιρίνης (HbA1c) και της διαιτητικής πρόσληψης νατρίου για την ανάπτυξη της καρδιαγγειακής νόσου».

Horiakwa C, Yoshimura Y, Kamada C, Tanaka S, Tanaka S, Hanyu O, et al; Japan Diabetes Complications Study Group.  Dietary Sodium Intake and Incidence of Diabetes Complications in Japanese Patients with Type 2 Diabetes - Analysis of the Japan Diabetes Complications Study (JDCS).  J Clin Endocrinol Metab. 2014, Jul 22

http://www.athenslab.gr/article_info.php?cid=6&id=18

Φως LED και Κινητικότητα Σπερματοζωαρίων

Η ενεργοποίηση του σπέρματος με φως LED, βελτιώνει την κινητικότητα των σπερματοζωαρίων σε άνδρες με ασθενοζωοσπερμία.

Η κινητικότητα των σπερματοζωαρίων είναι μία σημαντική παράμετρος της ανδρικής γονιμότητας και εξαρτάται από την κατανάλωση ενέργειας. Είναι γνωστό ότι η φωτοβιοδιαμόρφωση (photobiomodulation) με τη χρήση φωτοδιόδων (LED) διεγείρει την  αναπνευστική αλυσίδα στα μιτοχόνδρια σε διάφορους τύπους κυττάρων των θηλαστικών. Στόχος  αυτής της έρευνας ήταν να αξιολογήσει την επίδραση της φωτοβιοδιαμόρφωσης με LED, στην  κινητικότητα των σπερματοζωαρίων σε υπογόνιμους άνδρες με διαταραχή της κινητικότητας του σπέρματος - ασθενοζωοσπερμία.  Τα αποτελέσματα της μελέτης επιβεβαίωσαν ότι η φωτοβιοδιαμόρφωση με τη χρήση LED, βελτίωσε την κινητικότητα του σπέρματος των ασθενοζωοσπερμικών, ανεξάρτητα από το μήκος κύματος του φωτός.

Επιμέλεια: Βασίλης Σιδερής, Βιολόγος, Ιατρός – Μικροβιολόγος

Photobiomodulation with light-emitting diodes improves sperm motility in men with asthenozoospermia. Lasers Med Sci. 2014 Sep 10, Ban Frangez H(1), Frangez I, Verdenik I, Jansa V, Virant Klun I.

Sperm motility is an important parameter of male fertility and depends on energy consumption. Photobiomodulation with light-emitting diode (LED) is known to stimulate respiratory chain in mitochondria of different mammalian cells. The aim of this research was to evaluate the effect of photobiomodulation with LED on sperm motility in infertile men with impaired sperm motility-asthenozoospermia. Thirty consecutive men with asthenozoospermia and normal sperm count who visited the infertility clinic of University Medical Centre Ljubljana between September 2011 and February 2012 were included in the study. Semen sample of each man was divided into five parts: one served as a non-treated (native) control and four parts were irradiated with LED of different wavelengths: (1) 850 nm, (2) 625, 660 and 850 nm, (3) 470 nm and (4) 625, 660 and 470 nm. The percentage of motile sperm and kinematic parameters were measured using a Sperm Class Analyser system following the WHO recommendations. In the non-treated semen samples, the average ratio of rapidly progressive sperms was 12 % and of immotile sperm 73 %. Treating with LED significantly increased the proportion of rapidly progressive sperm (mean differences were as follows: 2.83 (1.39-4.28), 3.33 (1.61-5.05), 4.50 (3.00-5.99) and 3.83 (2.31-5.36) for groups 1-4, respectively) and significantly decreased the ratio of immotile sperm (the mean differences and 95 % CI were as follows: 3.50 (1.30-5.70), 4.33 (2.15-6.51), 5.83 (3.81-7.86) and 5.50 (2.98-8.02) for groups 1-4, respectively). All differences were highly statistically significant. This finding confirmed that photobiomodulation using LED improved the sperm motility in asthenozoospermia regardless of the wavelength.

PMID: 25204851

Νικοτίνη και υπογονιμότητα.

 Η πρόσληψη νικοτίνης έχει συσχετιστεί πολλές φορές με μειωμένη γονιμότητα παρόλο που οι παθογενετικοί μηχανισμοί είναι ακόμα ασαφείς. Ωστόσο, το οξειδωτικό στρες έχει επανειλημμένα θεωρηθεί ως η κυριότερη αιτία της ανδρικής υπογονιμότητας. Σε μια πρόσφατη μελέτη, χορηγήθηκε νικοτίνη σε  αρσενικούς αρουραίους με σκοπό να μελετηθεί η επίδρασή της στο οξειδωτικό στρες και στο αντιοξειδωτικό σύστημα στους ιστούς των όρχεων των πειραματόζωων.

Τα αποτελέσματα των πειραμάτων έδειξαν μία σημαντική μείωση στα ενζυμικά αντιοξειδωτικά συστήματα των όρχεων όπως στην υπεροξειδάση της γλουταθειόνης, στη ρεδουκτάση της γλουταθειόνης, στην καταλάση και στη δισμουτάση του υπεροξειδίου ενώ ταυτόχρονα παρατηρήθηκε και μια σημαντική αύξηση στην υπεροξείδωση των λιπιδίων και στο επίπεδο των οξειδίων του αζώτου στους όρχεις των πειραματόζωων, σε σύγκριση με την ομάδα ελέγχου (που δεν έλαβε νικοτίνη).

Αυτό το πείραμα απέδειξε ότι η χορήγηση νικοτίνης, σχετίζεται με μείωση της αντιοξειδωτικής άμυνας των όρχεων και αύξηση της υπεροξείδωσης των λιπιδίων, γεγονός που θα μπορούσε να αποτελεί έναν παθογενετικό μηχανισμό με τον οποίο η νικοτίνη επάγει την υπογονιμότητα.

Η Διαγνωστική Αθηνών παρέχει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών για την ακριβή διάγνωση της ανδρικής υπογονιμότητας. Όντας ένα κλινικό διαγνωστικό εργαστήριο είναι σε θέση να παρέχει το σύνολο των εργαστηριακών εξετάσεων που απαιτούνται, προκειμένου να διερευνηθεί πλήρως η ανδρική υπογονιμότητα. Έτσι, εκτός από τις τυπικές αναλύσεις, το εργαστήριο μπορεί και παρέχει εξειδικευμένες εξετάσεις ανδρολογίας όπως η εξέταση της υποοσμωτικής διόγκωσης των σπερματοζωαρίων, ο κατακερματισμός του DNA, ο προσδιορισμός των ελεύθερων ριζών οξυγόνου και η μέτρηση της ολικής αντιοξειδωτικής κατάστασης του σπέρματος. Η λήψη του ιατρικού ιστορικού σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα των εξετάσεων επιτρέπουν τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εικόνας για την κατάσταση της υγείας του εξεταζόμενου και την αξιολόγηση του ανδρικού παράγοντα στην υπογονιμότητα του ζεύγους.

 

Αναλύσεις Σπέρματος

Σπερμοδιάγραμμα Βασικό

Σπερμοδιάγραμμα Πλήρες

Ζωτικότητα (Βιωσιμότητα) Σπερματοζωαρίων (Semen Vitality)

Κατακερματισμός Σπερματικού DNA (Sperm DNA fragmentation)

Ελεύθερες Ρίζες Οξυγόνου Σπέρματος (ROS)

Ολική Αντιοξειδωτική Κατάσταση Σπέρματος (TAC)

 

 

 

Αντιστρέφοντας την Ανδρική Υπογονιμότητα

Πριν από σαράντα χρόνια, τα ζευγάρια δεν πρέπει να αναρωτιόνταν εάν μπορούν να κάνουν παιδιά. Τα προβλήματα υπογονιμότητας ήταν σχεδόν ανύπαρκτα. Τώρα, το πρόβλημα είναι τόσο πολύ διαδεδομένο, που αν τα ποσοστά γονιμότητας συνεχίζουν να πέφτουν με το σημερινό ρυθμό, τότε οι γεννήσεις θα πέσουν κάτω από το γενικό ποσοστό αναπλήρωσης του παγκόσμιου πληθυσμού στα επόμενα 10 έως 40 χρόνια.

Παρά το γεγονός ότι μεγάλο μέρος των περιπτώσεων υπογονιμότητας εστιάζεται στις γυναίκες, η πραγματικότητα είναι ότι περισσότερες από τις μισές περιπτώσεις υπογονιμότητας, σχετίζονται με τον ανδρικό παράγοντα. Μια μελέτη το 2012 έδειξε ότι μόνον 1 στους 4 άνδρες έχουν βέλτιστη ποιότητα σπέρματος. Σύμφωνα με ορισμένες εκτιμήσεις, ο αριθμός των σπερματοζωαρίων σε παγκόσμιο επίπεδο, μπορεί να έχει μειωθεί κατά 50% σε σχέση με το 1930.

Κανείς δεν γνωρίζει με βεβαιότητα τι προκαλεί αυτή την ανησυχητική επιδείνωση, αλλά είναι σαφές ότι ορισμένοι από τους παράγοντες που ταλαιπωρούν το σύγχρονο κόσμο, είναι τουλάχιστον εν μέρει υπεύθυνοι. Για παράδειγμα, οι τοξικές χημικές ουσίες που δρουν στο ενδοκρινικό σύστημα, όπως τα εντομοκτόνα και οι φθαλικές ενώσεις από τα πλαστικά, επηρεάζουν τις ορμόνες για την παραγωγή σπέρματος ενώ το υπερβολικό οξειδωτικό στρες μπορεί να βλάψει το DNA και τη λειτουργία των σπερματοζωαρίων. Η παχυσαρκία είναι ένας επιπρόσθετος παράγοντας.

Παρά την ανησυχητική αύξηση της ανδρικής υπογονιμότητας, τα καλά νέα είναι ότι σε πολλές περιπτώσεις είναι πλήρως αναστρέψιμη. Πολυάριθμες μελέτες δείχνουν ότι ορισμένα θρεπτικά συστατικά μπορούν να επηρεάσουν άμεσα την ποιότητα του σπέρματος και μπορούν να οδηγήσουν σε βελτίωση των ποσοστών εγκυμοσύνης.

 

Η μείωση της ποιότητας του σπέρματος

Για να κατανοήσουμε τι προκαλεί την ανδρική υπογονιμότητα, θα πρέπει να κατανοήσουμε την έννοια της ποιότητας του σπέρματος  Η ποιότητα του σπέρματος καθορίζεται ουσιαστικά από τέσσερις παράγοντες:

Το συνολικό αριθμό των σπερματοζωαρίων

Τα φυσικά τους χαρακτηριστικά (μορφολογία σπερματοζωαρίων)

Την ικανότητά τους να κινούνται σωστά μετά την εκσπερμάτιση (κινητικότητα)

Την ακεραιότητα του DNA τους.

Υπό ιδανικές συνθήκες, ένας υγιής νεαρός άνδρας μπορεί να παράγει 300 με 500 εκατομμύρια σπερματοζωαρίων ανά εκσπερμάτιση, αλλά συνήθως μόνο ένα από αυτά θα γονιμοποιήσει ένα ωάριο. Στη δεκαετία του 1940, οι περισσότεροι νέοι άνδρες παρήγαγαν συνήθως κατά μέσο όρο 100 εκατομμύρια σπερματοζωάρια ανά ml σπέρματος, πολύ πάνω από τα περίπου 40 εκατομμύρια ανά ml που απαιτούνται για να εξασφαλιστεί μια φυσιολογική ικανότητα γονιμότητας. Όμως, πρόσφατες μελέτες σε νέους δείχνουν μια ανησυχητική τάση: οι συγκεντρώσεις σπέρματος μειώνονται, με πολλούς άνδρες να έχουν λιγότερα από 40 εκατομμύρια ανά ml.

Δυστυχώς και άλλες πτυχές της ποιότητας του σπέρματος είναι σε κίνδυνο. Η κινητικότητα του σπέρματος (η ικανότητα να κινηθεί προς τα εμπρός για να φτάσει το ωάριο), ο όγκος του σπέρματος ανά εκσπερμάτιση και ο αριθμός των φυσιολογικών σπερματοζωαρίων που έχουν ακέραιο DNA, έχουν επίσης μειωθεί. Ακόμη και ο αριθμός των κυττάρων των όρχεων που παράγουν την τεστοστερόνη, έχει μειωθεί.

Η επίλυση όλων αυτών των ανδρικών παραγόντων χρησιμοποιώντας την συμβατική ιατρική προσέγγιση θα απαιτούσε πολλαπλά φάρμακα, πολλά από τα οποία είναι χωρίς ουσιαστική αποτελεσματικότητα και με πολλές παρενέργειες. Εξαιτίας αυτού, οι γυναίκες εξακολουθούν να είναι αυτές που υποβάλλονται σε θεραπείες γονιμότητας ακόμη και αν δεν είναι η υποκείμενη αιτία του προβλήματος, προκειμένου να καταστεί δυνατόν άνδρες με κακή ποιότητα σπέρματος να τεκνοποιήσουν.

Ευτυχώς όμως, πολλές μελέτες δείχνουν ότι ορισμένα θρεπτικά συστατικά μπορούν να έχουν άμεση επίπτωση στην ποιότητα του σπέρματος, αποφεύγοντας ενδεχομένως την ανάγκη για ακριβά φάρμακα ή επεμβατικές διαδικασίες.

 

Η Καρνιτίνη ενισχύει τα ποσοστά γονιμότητας

Τα σπερματοζωάρια πρέπει να ταξιδέψουν μακρύτερα από κάθε άλλο ανθρώπινο κύτταρο και χρειάζονται μια τεράστια ποσότητα ενέργειας για να κάνουν αυτό το ταξίδι. Αυτό είναι ακριβώς που κάνει την καρνιτίνη ζωτικής σημασίας θρεπτικό συστατικό για τους άνδρες με κακή ποιότητα σπέρματος.

Η καρνιτίνη είναι ένα βασικό μόριο-μεταφορέας του οποίου η λειτουργία είναι να μεταφέρει τα λιπίδια (ενώσεις υψηλής ενέργειας) στα μιτοχόνδρια, όπου «καίγονται» προκειμένου να απελευθερώσουν την ενέργειά τους. Αυτό μπορεί να δώσει στο σπερματοζωάριο την ώθηση που χρειάζεται, προκειμένου να έχει την ευκαιρία να γονιμοποιήσει το ωάριο. Η διαδικασία αυτή είναι σημαντική, διότι τα ασθενώς κινούμενα σπερματοζωάρια (ασθενοζωοσπερμία) είναι ένας από τους σημαντικότερους λόγους ανδρικής υπογονιμότητας.

Η λήψη συμπληρωμάτων με L-καρνιτίνη ή / και ακετυλο- L-καρνιτίνη έχει αποδεδειγμένα οφέλη στην ποιότητα του σπέρματος. Δόσεις 2.000 - 3.000 mg την  ημέρα L-καρνιτίνης και 500 - 1.000 mg την ημέρα ακετυλο-L-καρνιτίνης έχει δειχθεί σε κλινικές μελέτες ότι προάγουν την αύξηση του αριθμού των σπερματοζωαρίων, τη συνολική κινητικότητα, την εμπρόσθια ταχεία κίνηση καθώς και την αύξηση του ποσοστού των φυσιολογικών μορφών σπερματοζωαρίων. Όταν άνδρες υποβλήθηκαν σε θεραπεία με καρνιτίνη, τα ποσοστά εγκυμοσύνης στις γυναίκες τους κυμάνθηκαν από 22 ως 31%. Τα ποσοστά εγκυμοσύνης στην ομάδα ελέγχου (που δεν έλαβαν καρνιτίνη) κυμάνθηκαν μεταξύ 1.7 και 3.8%.

 

Τα αντιοξειδωτικά προστατεύουν τα αναπτυσσόμενα σπερματοζωάρια

Επειδή τα σπερματοζωάρια χρειάζονται τόση πολλή ενέργεια, δημιουργούν οξείδωση η οποία μπορεί τελικά να βλάψει τις κυτταρικές μεμβράνες, τα μόρια του DNA ακόμη και τα ίδια τα μιτοχόνδρια που είναι υπεύθυνα για την τροφοδοσία των κυττάρων  με ενέργεια.

Υπάρχει μια πολύ γνωστή συσχέτιση μεταξύ του οξειδωτικού στρες, της αντιοξειδωτικής ικανότητας των σπερματοζωαρίων και του σπέρματος και τελικά της ποιότητας του σπέρματος. Σε γενικές γραμμές, οι άνδρες με αυξημένους δείκτες οξείδωσης έχουν μειωμένο αριθμό σπερματοζωαρίων και περισσότερα σπερματοζωάρια παθολογικής μορφολογίας. Αντίθετα, άνδρες με καλή κυτταρική αντιοξειδωτική άμυνα έχουν υψηλότερο αριθμό σπερματοζωαρίων και καλύτερη κινητικότητα. Με άλλα λόγια, οι άνδρες με καλύτερη ποιότητα σπέρματος έχουν υψηλότερη συνολική πρόσληψη αντιοξειδωτικών θρεπτικών συστατικών από τους άνδρες με κακή ποιότητα σπέρματος. Αυτή η επίδραση φαίνεται να είναι πιο έντονη σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας.

Διάφορα αντιοξειδωτικά έχουν αποδεδειγμένες ικανότητες στο να ενισχύουν την ποιότητα του σπέρματος. Τα αντιοξειδωτικά αυτά περιλαμβάνουν τις βιταμίνες C και Ε, το συνένζυμο Q10 (CoQ10), το σελήνιο, τη Ν-ακετυλοκυστεΐνη (NAC) και τον ψευδάργυρο.

 

Επιδράσεις των αντιοξειδωτικών στην ποιότητα του σπέρματος
Θρεπτικό Συστατικό	Ημερήσια Δόση	Βελτίωση Ποιότητας Σπέρματος	Βελτίωση Ποσοστών Εγκυμοσύνης
Βιταμίνη C	1.000 mg	Συγκέντρωση, κινητικότητα, μορφολογία	100% (σε συνδυασμό με βιταμίνη Ε)
Βιταμίνη Ε	300-1000 mg*	Ενισχύει τη σύνδεση σπερματοζωαρίου στο ωάριο, μειώνει τη βλάβη του DNA σπέρματος	21%
Συνένζυμο Q10	60 mg	Συγκέντρωση, κινητικότητα	16%
Σελήνιο	200–225 μg	Κινητικότητα	10.8% (σε συνδυασμό με βιταμίνη Ε)
Ν-ακετυλοκυστεΐνη (NAC)	600 mg	Συγκέντρωση, κινητικότητα, μορφολογία, όγκος	Δεν έχει μελετηθεί
Ψευδάργυρος	66 mg	Συγκέντρωση	Δεν έχει μελετηθεί
* Ισοδύναμο με 447-1.490 IU d-α-τοκοφερόλη (φυσική μορφή) ή 666-2.220 IU dl-α-τοκοφερόλη (συνθετική μορφή)

 

Ψευδάργυρος (Zn)

Η έλλειψη ψευδαργύρου σχετίζεται με κακή ποιότητα σπέρματος, ως αποτέλεσμα του αυξημένου οξειδωτικού στρες στο σπερματικό πλάσμα (το υγρό μέρος του σπέρματος που είναι υπεύθυνο για τη διατήρηση των σπερματοζωαρίων σε μια υγιή κατάσταση). Η εξάντληση του ψευδαργύρου μειώνει επίσης τον όγκο του παραγόμενου σπέρματος.

Μελέτες τόσο σε ζωικά μοντέλα όσο και σε ανθρώπους, αποδεικνύουν σημαντικές βελτιώσεις στην ποιότητα του σπέρματος μετά τη χρήση συμπληρωμάτων ψευδαργύρου, ιδιαίτερα σε περιπτώσεις γνωστής υπογονιμότητας. Η λήψη συμπληρωμάτων ψευδαργύρου αυξάνει τον αριθμό των σπερματοζωαρίων, την κινητικότητα και την ικανότητα γονιμοποίησης και μειώνει τα επίπεδα της βλάβης στο DNA, τις δομικές ανωμαλίες στα σπερματοζωάρια καθώς και τα επίπεδα των αντισωμάτων στο σπέρμα που μπορεί να παραβλάπτουν την ποιότητα του σπέρματος. Μελέτες έδειξαν αύξηση κατά 74% στο συνολικό αριθμό των σπερματοζωαρίων σε υπογόνιμους άνδρες που έπαιρναν 66 mg την ημέρα ψευδάργυρο μαζί με φολικό οξύ (5000 μg την ημέρα).

Τα οφέλη των συμπληρωμάτων ψευδαργύρου είναι ιδιαίτερα εμφανή σε καπνιστές, των οποίων τα συνολικά επίπεδα οξειδωτικού στρες είναι πολύ υψηλότερα από εκείνα των μη καπνιστών. Επιπλέον, οι καπνιστές συσσωρεύουν σε τοξικά επίπεδα ένα άλλο μεταλλικό στοιχείο, το κάδμιο, το οποίο συγκεντρώνεται στον ιστό των όρχεων και συμβάλει περαιτέρω στην αύξηση του οξειδωτικού στρες. Αυτές οι επιδράσεις δημιουργούν σημαντικές απώλειες στην ποιότητα του σπέρματος και τη γονιμότητα στους καπνιστές. Μελέτες δείχνουν ότι τα συμπληρώματα ψευδαργύρου ελαττώνουν την επίδραση της τοξικότητας του καδμίου και ενισχύουν την ποιότητα του σπέρματος στους καπνιστές.

 

Τι πρέπει να ξέρετε

Τα Συμπληρώματα Διατροφής παρέχουν σημαντική υποστήριξη στην ανδρική γονιμότητα

Οι επιστήμονες έχουν παρατηρήσει μια παγκόσμια μείωση της ποιότητας του σπέρματος, η οποία φαίνεται στη μείωση του αριθμού των σπερματοζωαρίων, στην κινητικότητα, στη μορφολογία και στην ακεραιότητα του DNA .

Αν αφεθεί ανεξέλεγκτη, αυτή η επιδημία θα μπορούσε να σημαίνει τεράστια μείωση στο ποσοστό γονιμότητας στον άνθρωπο, ειδικά στις βιομηχανικές χώρες όπου το πρόβλημα είναι εντονότερο.

Οι λόγοι για τη μείωση της ποιότητας του σπέρματος δεν είναι πλήρως κατανοητοί, αλλά περιλαμβάνουν σαφώς ορισμένους σημαντικούς διατροφικούς και περιβαλλοντικούς παράγοντες ως αποτέλεσμα του σύγχρονου τρόπου ζωής.

Δεν έχει βρεθεί ακόμη κανένα φάρμακο που να μπορεί αποτελεσματικά και με ασφάλεια να βελτιώσει την ποιότητα του σπέρματος.

Μια μεγάλη γκάμα συμπληρωμάτων διατροφής προσφέρουν πραγματική ελπίδα στη βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος και το πιο σημαντικό, στη βελτίωση του ποσοστού γονιμότητας και τη γέννηση υγιών παιδιών.

Οι αντιοξειδωτικές βιταμίνες και μέταλλα, μαζί με φυσικά μόρια, όπως το συνένζυμο Q10, τη Ν-ακετυλοκυστεΐνη, το λυκοπένιο, την καρνιτίνη, τα ω-3 λιπαρά οξέα, τη βιταμίνη D και την Ashwaganda (Withania somnifera), βελτιώνουν την ποιότητας του σπέρματος με σχεδόν μηδενικές ανεπιθύμητες παρενέργειες.

 

Ν-Ακετυλοκυστεΐνη (NAC)

Η Ν-ακετυλοκυστεΐνη (NAC) είναι ένα τροποποιημένο αμινοξύ με ισχυρή άμεση αντιοξειδωτική δράση. Επίσης, ενισχύει τα φυσικά κυτταρικά αντιοξειδωτικά συστήματα, όπως την γλουταθειόνη. Η NAC χρησιμοποιήθηκε για πρώτη φορά για να αντιστρέψει την οξειδωτική τοξικότητα που προκαλείται από την υπερβολική δοσολογία της ακεταμινοφαίνης (παρακεταμόλης) ενώ αργότερα χρησιμοποιήθηκε και για τη μείωση του ιξώδους των εκκρίσεων (βλεννολυτικό) σε ασθενείς με κυστική ίνωση.

Και τα δύο αυτά χαρακτηριστικά της ακετυλοκυστεΐνης την καθιστούν ελκυστική ως μέσο για την ενίσχυση της ποιότητας των σπερματοζωαρίων και του σπέρματος.

Ως αντιοξειδωτικό, η NAC έχει αποδειχθεί ότι μειώνει τις συγκεντρώσεις των καταστροφικών δραστικών ριζών οξυγόνου στο ανθρώπινο σπέρμα, συμβάλλοντας στη βελτίωση της κινητικότητας. Μια δόση των 600 mg την ημέρα NAC, βελτιώνει την κινητικότητα και τον όγκο του σπέρματος σε άνδρες με γνωστή υπογονιμότητα. Επίσης, όπως και ο ψευδάργυρος, η αντιοξειδωτική ικανότητα της NAC, την καθιστά ένα αποτελεσματικό αντίδοτο για τις τοξικές χημικές ουσίες που έχουν αρνητικές επιπτώσεις στην ποιότητα του σπέρματος: πειράματα σε ποντίκια δείχνουν ότι η χρήση συμπληρωμάτων NAC μπορεί να αναστρέψει τις επιπτώσεις του αρσενικού, μιας πολύ γνωστής περιβαλλοντικής τοξίνης.

Η ικανότητα της NAC να μειώνει το ιξώδες στις εκκρίσεις του σώματος, παρέχει ένα πρόσθετο πλεονέκτημα. Η ίδια δόση των 600 mg / ημέρα, μειώνει το ιξώδες του σπέρματος, πράγμα που καθιστά ευκολότερο για τα σπερματοζωάρια να κινηθούν μπροστά και να επιτύχουν το στόχο τους, τη γονιμοποίηση του ωαρίου.

Η NAC, τόσο μόνη της όσο και σε συνδυασμό με συμπληρώματα σεληνίου, συμβάλλει στην αύξηση των επιπέδων τεστοστερόνης στον ορό καθώς και στη βελτίωση των παραμέτρων του σπέρματος.

 

Τι πρέπει να ξέρετε

Τα αντιοξειδωτικά συμπληρώματα ενισχύουν την ποιότητα του σπέρματος, ειδικά σε άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας

Όλο και περισσότεροι άνδρες αποφασίζουν να γίνουν πατέρες αργότερα στη ζωή τους, σύμφωνα με πρόσφατες μελέτες. Η τάση αυτή εγείρει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με την επίδραση της ηλικίας του πατέρα στην έκβαση της κύησης και την υγεία του βρέφους .

Τα περισσότερα δεδομένα υποδεικνύουν σημαντικούς παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την αυξημένη ηλικία του πατέρα, παράγοντες που μπορούν να επηρεάσουν τόσο την γονιμότητα όσο και τη δημιουργία γενετικών κινδύνων για το παιδί.

Για τους λόγους αυτούς, οι άνδρες μεγαλύτερης ηλικίας πρέπει να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί, προκειμένου να μεγιστοποιήσουν τις πιθανότητές για επιτυχή σύλληψη και υγιή πατρότητα.

Δύο πρόσφατες μελέτες σχετικά με τους συνδυασμούς διαιτητικών αντιοξειδωτικών, παρέχουν σημαντικές πληροφορίες.

Στην πρώτη μελέτη, οι ερευνητές εξέτασαν την πρόσληψη μικροθρεπτικών συστατικών σε μια ομάδα ανδρών ηλικίας 22 έως 80 ετών. Προσδιόρισαν το ποσοστό των σπερματοζωαρίων με βλάβες στο DNA, ως δείκτη της συνολικής υγείας του σπέρματος.

Σύμφωνα με αυτή τη μελέτη, οι άνδρες με υψηλότερη πρόσληψη βιταμινών C και Ε, φυλλικού οξέος και ψευδαργύρου, είχαν περίπου 16% λιγότερες βλάβες στο σπερματικό DNA από ότι οι άνδρες με χαμηλότερη πρόσληψη αυτών των αντιοξειδωτικών θρεπτικών συστατικών. Το όφελος ήταν μεγαλύτερα στα μεγαλύτερα σε ηλικία μέλη της ομάδας (ηλικίες 44 έως 80). Στην πραγματικότητα, οι άνδρες σε αυτή την ομάδα, παρουσίασαν επίπεδα βλάβης του σπέρματος παρόμοια με εκείνα των νεότερων ανδρών.

Στη δεύτερη μελέτη, συμμετείχε μια ομάδα υπογόνιμων ανδρών (υπογονιμότητα οφειλόμενη σε χαμηλό αριθμό σπερματοζωαρίων και σε παθολογική μορφολογία). Οι ερευνητές χορήγησαν στους ασθενείς αντιοξειδωτικό συμπλήρωμα που περιείχε L-καρνιτίνη, βιταμίνη C, συνένζυμο Q10, βιταμίνη Ε, ψευδάργυρο, φολικό οξύ, σελήνιο και βιταμίνη Β12 για χρονικό διάστημα 3 μηνών.

Τα αποτελέσματα έδειξαν σημαντική βελτίωση στην ακεραιότητα του σπερματικού DNA. Ταυτόχρονα, υπήρχαν σημαντικές αυξήσεις στα υπόλοιπα στοιχεία της ποιότητας του σπέρματος, όπως στη συγκέντρωση των σπερματοζωαρίων, στην κινητικότητα, στη ζωτικότητα και στη μορφολογία.

Αυτές οι μελέτες προσφέρουν νέες ελπίδες για τον αυξανόμενο αριθμό των ανδρών που επιδιώκουν να ξεκινήσουν (ή να μεγαλώσουν) τις οικογένειές τους αργότερα στη ζωή. Η χρήση συμπληρωμάτων με πολλαπλά αντιοξειδωτικά θρεπτικά συστατικά, φαίνεται πιθανό να αυξάνει τις συνολικές πιθανότητες ενός άνδρα για επιτυχή έναρξη μιας υγιούς εγκυμοσύνης.

Το λυκοπένιο βοηθά στην αντιστροφή της Ανδρικής Υπογονιμότητας

Το λυκοπένιο είναι μια φυσική, φυτικής προέλευσης καροτενοειδής χρωστική που δημιουργεί το κόκκινο χρώμα της ντομάτας, του καρπουζιού  και άλλων φρούτων. Έχει ισχυρά αντιοξειδωτικά χαρακτηριστικά και εμπλέκεται και σε πολλές άλλες κυτταρικές δραστηριότητες.

Η χαμηλή πρόσληψη λυκοπενίου με τη διατροφή σχετίζεται με κακή ποιότητα σπέρματος και ανδρική υπογονιμότητα. Ωστόσο, η συμπλήρωση με λυκοπένιο έχει αποδειχθεί ότι αναστρέφει μέρος ή και το σύνολο της βλάβης.

Σε μια μελέτη σε άνδρες με μειωμένη γονιμότητα, δόθηκαν 2 mg λυκοπενίου δύο φορές την ημέρα. Τα αποτελέσματα ήταν εντυπωσιακά: 66% βελτίωσε τη συγκέντρωση των σπερματοζωαρίων, το 53% είχε βελτιωμένη κινητικότητα  και το 46% είχαν αύξηση στον αριθμό των φυσιολογικών μορφών σπερματοζωαρίων. Το 23% των ανδρών στη μελέτη αυτή κατάφεραν να τεκνοποιήσουν.

Ένας άλλος τρόπος που το λυκοπένιο βελτιώνει την ποιότητα του σπέρματος είναι λόγω της μείωσης της επίπτωσης των τελικών προϊόντων προχωρημένης γλυκοζυλίωσης (AGEs), των επικίνδυνων δομών σακχάρων / πρωτεϊνών που σχηματίζονται στη διάρκεια της ζωής από την έκθεση στη γλυκόζη του αίματος. Σε μία μελέτη, η λήψη συμπληρώματος με 20 mg λυκοπενίου ημερησίως είχε ως αποτέλεσμα την μειωμένη παρουσία του sRAGE, ενός δείκτη της δραστηριότητας των AGE στο σπέρμα.

Τα Ωμέγα-3 λιπαρά οξέα βελτιώνουν τον αριθμό των σπερματοζωαρίων

Εκτός από την ανάγκη τους να διανύουν μεγάλες αποστάσεις, τα σπερματοζωάρια πρέπει να έχουν πολύ ειδικά χαρακτηριστικά στη μεμβράνη τους, ώστε να είναι σε θέση να συνδεθούν με τη μεμβράνη του ωαρίου. Πολλά από αυτά τα ειδικά χαρακτηριστικά προέρχονται από τα υψηλά επίπεδα στο σπέρμα των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων.

Οι άνδρες με μειωμένα χαρακτηριστικά ποιότητας του σπέρματος, έχουν συνήθως χαμηλά επίπεδα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων ή χαμηλή αναλογία των ωμέγα-3 και ωμέγα-6 λιπαρών οξέων στο σπέρμα τους. Από την άλλη πλευρά, υψηλότερα επίπεδα ωμέγα-3 συσχετίζονται άμεσα με βελτιωμένη κινητικότητα, συγκέντρωση και μορφολογία των σπερματοζωαρίων.

Εργαστηριακές μελέτες αποκαλύπτουν ότι τα σπερματοζωάρια που έχουν λάβει συμπληρωματικά ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, έχουν βελτιωμένη κινητικότητα και λιγότερους δείκτες οξειδωτικού στρες σε σχέση με τα σπερματοζωάρια ελέγχου. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, (ειδικά το EPA και το DHA), έχουν βρεθεί ότι αποκαθιστούν τη γονιμότητα και την μειωμένη παραγωγή σπέρματος σε πειραματόζωα. Μελέτες σε ανθρώπους δείχνουν ότι η λήψη συμπληρωμάτων με 1.840 mg την ημέρα συνδυασμού DHA και EPA, βελτίωσε τον ολικό αριθμό σπερματοζωαρίων και τη συγκέντρωσή τους. Μια πλούσια σε ωμέγα–3, μεσογειακού τύπου διατροφή, αυξάνει τις πιθανότητες επιτυχούς εγκυμοσύνης σε υπογόνιμα ζευγάρια κατά 40%.

 

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D συμβάλλει στην υπογονιμότητα

Σε μια μελέτη που εξετάσθηκε η ποιότητα των σπερματοζωαρίων, βρέθηκε ότι το 44% των ανδρών που μελετήθηκαν είχαν επίπεδα 25-υδροξυβιταμίνης D στο αίμα κάτω από 20 ng/mL (τα βέλτιστα επίπεδα είναι πάνω από 25 ng/mL). Τα επίπεδα της βιταμίνης D στον ορό συσχετίζονται θετικά με την κινητικότητα του σπέρματος και τη φυσιολογική μορφολογία.

Μόλις το 2006 το μόριο του υποδοχέα για τη βιταμίνη D ανιχνεύθηκε στην επιφάνεια των σπερματοζωαρίων. Από τότε, ο υποδοχέας αυτός έχει βρεθεί σε όλους τους ιστούς του ανδρικού αναπαραγωγικού συστήματος.

Η ανεπάρκεια της βιταμίνης D μειώνει την ικανότητα των αρσενικών πειραματόζωων να εναποθέσουν το σπέρμα στο γυναικείο αναπαραγωγικό σύστημα κατά 45% και το ποσοστό των επιτυχών κυήσεων σε θηλυκά που λαμβάνουν σπέρμα από αρσενικά με ανεπάρκεια βιταμίνης D είναι μειωμένο κατά 73%.

Όταν η βιταμίνη D προστίθεται σε ανθρώπινα σπερματοζωάρια στο εργαστήριο, δημιουργείται μια απότομη αύξηση στην κινητικότητα του σπέρματος, σε συνδυασμό με ταχεία ανάπτυξη της «αντίδρασης ακροσωματίου» που επιτρέπει στο σπερματοζωάριο να διεισδύσει στο ωάριο.

Αν και δεν υπάρχουν μελέτες σε ανθρώπους σχετικά με την επίδραση των συμπληρωμάτων βιταμίνης D στην ανδρική υπογονιμότητα, φαίνεται ότι η λήψη της συγκεκριμένης βιταμίνης μπορεί να τους βοηθήσει. Τουλάχιστον, μπορούν να εξετάσουν τη χρήση συμπληρώματος έτσι ώστε να φτάσουν τα επίπεδα της βιταμίνης D στο πλάσμα μέσα στο εύρος που θεωρείται επαρκές (μεγαλύτερα από 25 ng/mL). Αυτό μπορεί να επιτευχθεί λαμβάνοντας ημερήσιο συμπλήρωμα με βιταμίνη D3 από 1000 έως 2000 IU, αν και μέχρι 5000 IU είναι ασφαλές και μπορεί να απαιτηθεί σε ορισμένες περιπτώσεις.

Η Ashwagandha βελτιώνει την ποιότητα του σπέρματος

Το στρες είναι ένας σημαντικός παράγοντας στη σύγχρονη επιδημία της υπογονιμότητας. Αυξάνει την οξειδωτική βλάβη, τη φλεγμονή και άλλες επιβλαβείς καταστάσεις που μειώνουν την ποιότητα του σπέρματος.

Ένας τρόπος για την καταπολέμηση της υπογονιμότητας που σχετίζεται με το στρες, είναι με ένα φυτό που χρησιμοποιείται στην αγιουρβέδα και άλλα παραδοσιακά ιατρικά συστήματα για τη μείωση του στρες. Μελέτες έχουν δείξει ότι η Ashwagandha (Withania somnifera) μπορεί να θεραπεύσει την υπογονιμότητα που σχετίζεται με το στρες.

Όταν 60 υπογόνιμοι άνδρες πήραν ρίζα Ashwagandha σε σκόνη καθημερινά για 3 μήνες, μείωσαν το στρες, αυξήθηκαν τα επίπεδα των αντιοξειδωτικών και βελτίωσαν συνολικά την ποιότητα του σπέρματος. Μέχρι το τέλος των 3 μηνών, το 14% των ανδρών είχαν τεκνοποιήσει.

Το εκχύλισμα Ashwagandha λειτουργεί με διάφορους τρόπους στη βελτίωση της ποιότητας του σπέρματος: αναστέλλει την υπεροξείδωση των λιπιδίων, μειώνει τους δείκτες γλυκοζυλίωσης, βελτιώνει τα επίπεδα των αντιοξειδωτικών ενζύμων και των βιταμινών Α, C και Ε στο σπέρμα και αυξάνει την τεστοστερόνη και άλλες αναπαραγωγικά κρίσιμες ορμόνες στον ορό.

 

Περίληψη

Η παγκόσμια μείωση της ποιότητας του σπέρματος, ιδιαίτερα εμφανής στις βιομηχανικές χώρες, έχει τη δυναμική να απειλήσει την επιβίωση της ανθρωπότητας. Έχουν προταθεί πολλοί λόγοι για τη μείωση αυτή, οι σημαντικότεροι από τους οποίους έχουν να κάνουν με περιβαλλοντικούς και διατροφικούς παράγοντες.

Από τη στιγμή που ο ανδρικός παράγοντας υπογονιμότητας αντιπροσωπεύει περισσότερο από το ήμισυ του συνόλου των περιπτώσεων υπογονιμότητας, εναπόκειται στους άνδρες η βελτιστοποίηση της ποιότητας του σπέρματος τους. Δυστυχώς, δεν υπάρχει φαρμακευτική αγωγή ή συμβατική ιατρική θεραπεία ικανή να ανατρέψει αυτήν την επικίνδυνη τάση.

Τα συμπληρώματα διατροφής συχνά διατηρούν την ελπίδα εκεί όπου η φαρμακευτική ιατρική αποτυγχάνει και η ποιότητα του σπέρματος δεν αποτελεί εξαίρεση. Τα αντιοξειδωτικά και τα θρεπτικά συστατικά ενεργοποίησης των κυττάρων μπορεί να βελτιώσουν την κινητικότητα του σπέρματος, τον αριθμό των σπερματοζωαρίων, τον αριθμό των φυσιολογικών μορφών του σπέρματος και να μειώσουν τις βλάβες του DNA στο σπέρμα, βελτιώνοντας έτσι τις πιθανότητες επιτυχίας της εγκυμοσύνης.

 

Η Διαγνωστική Αθηνών παρέχει ένα ευρύ φάσμα υπηρεσιών για την ακριβή διάγνωση της ανδρικής υπογονιμότητας. Όντας ένα κλινικό διαγνωστικό εργαστήριο είναι σε θέση να παρέχει το σύνολο των εργαστηριακών εξετάσεων που απαιτούνται, προκειμένου να διερευνηθεί πλήρως η ανδρική υπογονιμότητα. Έτσι, εκτός από τις τυπικές αναλύσεις, το εργαστήριο μπορεί και παρέχει εξειδικευμένες εξετάσεις ανδρολογίας όπως η εξέταση της υποοσμωτικής διόγκωσης των σπερματοζωαρίων, ο κατακερματισμός του DNA, ο προσδιορισμός των ελεύθερων ριζών οξυγόνου και η μέτρηση της ολικής αντιοξειδωτικής κατάστασης του σπέρματος. Η λήψη του ιατρικού ιστορικού σε συνδυασμό με τα αποτελέσματα των εξετάσεων επιτρέπουν τη δημιουργία μιας ολοκληρωμένης εικόνας για την κατάσταση της υγείας του εξεταζόμενου και την αξιολόγηση του ανδρικού παράγοντα στην υπογονιμότητα του ζεύγους.

 

Αναλύσεις Σπέρματος

Σπερμοδιάγραμμα Βασικό
Σπερμοδιάγραμμα Πλήρες
Κιτρικό Οξύ Σπέρματος
Ψευδάργυρος (Zn) Σπέρματος
Φρουκτόζη Σπέρματος
Καρνιτίνη (L-Καρνιτίνη) Σπέρματος
Ακροσίνη Σπέρματος
Σελήνιο (Se) Σπέρματος
Συνένζυμο Q10 Σπέρματος
Κατακερματισμός Σπερματικού DNA (Sperm DNA fragmentation)
Ολική Αντιοξειδωτική Κατάσταση Σπέρματος (TAC)
Υποωσμωτική Διόγκωση Σπερματοζωαρίων (Hypoosmotic Swelling Test)

Αναλύσεις Αίματος

Βιταμίνη D
Βιταμίνη C
Βιταμίνη E
Προφίλ λιπαρών οξέων (Ω3/Ω6/Ω9)
Ψευδάργυρος Ορού
Σελήνιο Ορού
Συνένζυμο Q10

Για όλες τις εξετάσεις Ανδρολογίας δείτε εδώ.